by Eufrosino Ursal Luna | Bag-ong Suga | November 26, 1965
Ang Oktubre 25 maoy mapulang titik nga adlaw alang sa mga Bogohanon. Ang tanan manag-ambahan pagkuyog sa usa ka parada agig pagyukbo, pagtahod ug paghandom niadtong daku ug inilang tawo nga nagpahimutang sa kabantug sa Bogo diha sa mapa. Adlaw nga maoy kamatayan ni Senador Don Pedro Lazala Rodriguez, ang bayani ug amahan sa lungsod sa Bogo. Ikakatloan nag tolo ka tuig sumad sa iyang pagkapukan. (sa pagsulat niini)
Nyor Indong ang saga itawag kaniya. Natawo niadtong tuig 1869 gikan sa dugo sa mga ginikanang katsila, Don Jose Rodriguez ug Donya Vicente Lazala. Nakatungha sa seminaryo sa San Carlos ug mipadayon didto sa Ateneo de Manila, diin nakahupot sa silid pagka B.S in Agricultural Engineering, A.B ug BSC. Tungod sa gugma sa panguma
Nahimo si Nyor Indong nga Presidente-Munisipal sa Bogo sa panahon ni Hen. Emilio Aguinaldo sulod sa mga tuig 1898 hangtud sa 1903. Ug sa 1905 miadto sa Espanya ug sa ubang dapit sa Uropa ug paghibalik, ginominahna siya isip usa ka delegado alang sa unga Asembliya sa Pilipinas. Unya sa 1907 mirepresentar kumo senador samtang ang iyang igsoon, Celestino Rodriguez - deputado sa unag distrito.
Sulod sa iyang administrasyon dinhay higayon nga nahimo siyang usa ka mamumulong sa pagsaulog kun inawgurasyon sa Independensya sa karaang plasa sa Sugbo, matud pa niya...
"....Dinhi sa ibabaw sa kalibotan, duruha da ka bukid ang labing bantugan, ang bukid sa senai ug ang bukid as sudlong. Apan alang sa mga Pilipino ang bukid sa sudlon maoy labing mahal ug halandumon, kay sa tumoy-tumoy sa iyang sima...diha mahitarok ang unang bandilang Pilipinhon nga gipakayab sa panganod Sugboanon...nga gipaagasan ug daghang dugo sa atong mga kaliwat aron paglaban sa inahan tang yuta...."
Mapuslanon kaayo an giyang pag-alagad sa unang hugna sa Sendaorya, nga maoy nakapaaghat kaniya pag-usab pag-apil sa kombensyon sa pagka Senador batok kang Don Filemon Sotto sa partido Nasyonalista. Kadaghan sa mga delegado habig kang Don Sotto ug gihukman nga modaug sa kombensyon.
Masipang pakpak ang mitapus sa lima ka gutlong pakigpulong sa banggiitang mamumulong nga Sotto. Unya misunod si Don Pedro Rodgriguez ug misugod....
"...Minahal kong mga delegado sa kombensyon: kon tinuod man ugaling nga ang kalibotan tang gipuy-an matapus unya manudya? Sa panahon nga ang tawo mabanhaw... akoy unang mobangon gikan sa akong lubanganan dinala sa akong mga bukton ug ipakayab ko sa kahanginang Pilipinhon ang bandila sa partido Nasyonalista...ug kon walay suwerte ning kombensyona, ako moyukbo og motabang sa maong partido nga minugna...tinukod ug gipangulohan ni Don Sergion Osmeña..."
Makabungog ang gahub nga mibukot sulod sa Sine Ideal diin himoa ang tigom sa kombensiyon. Kadtong mga pulonga nga nanuhotsuhot sa kinailadman sa katawhan maoy nakapadaug kaniya niadtong higayona.
Gisublian si Nyor Indong sa 10th Senatorial District diin mimayoriyag daku labaw kang deputado Vicente Sotto sa partido Demokrata. Sa Senado usa siya sa manggimbuhaton, bantugang mamumulong, nagsilbe sa katarung ug kaligdong. Ug supak sa katungod kun ugaling dili mahiangay sa mga lungsoranon.
Si Don Pedro Rodriguez mao ang "Pahid" sa luha sa mga kabus, kay lagi mahigugmaon man sa mga timawa. Ang magkinahanglan ug yta, gibaligyaan sa kubos nga bili ug pinaagi pa sa data-data. Nagpahulam ug salapi nga walay tanto. Gihalad ang iyang kinabuhi pagtukaw pagtabang niadtong nanagkamang sa kapit-os ug kakabus.
Katoliko Romano si Nyor Indong sanglit gitugahan man ug lote alang sa Simbahan sa Bogo ug Medellin.
Naminyo kang Donya Masay Veloso - gitugahan ug tolo ka mga anak sila sa Jose V. Rodriguez, ang kanhi Deputado ug na-Mayor sa dakbayan sa Sugbo, Anhing Amparo ug Pedring Jr.,
